Δημοσίευμα Προέδρου Δικηγορικού Συλλόγου Κω για την ταχύτητα στην Επαρχιακή οδό

Αγαπητοί συνδημότες, πρόσφατα ελήφθη μια απόφαση από το αρμόδιοΣυμβούλιο της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου για τα μεγέθη των ταχυτήτων στοΕπαρχιακό δίκτυο της Κω.Αποφασίστηκε να ισχύσει ως ανώτατο όριο ταχύτητας, αυτό των 50χιλιομέτρων ανά ώρα, σε όλο το μήκος του Επαρχιακού δικτύου. Από τηνπόλη της Κω μέχρι την Κέφαλο και όλα τα χωριά μας. Μάλιστα αναφέρεται στοσώμα της απόφασης, ότι την άνω ρύθμιση εισηγήθηκε το ΙΜΕΤ (ΙνστιτούτοΒιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων Μεταφορών). Στην παραπάνω εισήγησητου Ινστιτούτου αυτού πρυτάνευσε ο δείκτης θανάτων όπου το οδικό δίκτυοτης Κω παρουσιάζει τις χειρότερες επιδόσεις. Αυτό αναφέρεται στο προϊμιοτης απόφασης και αντίστοιχα της εισήγησης του Ι.ΜΕΤ.Η απόφαση αυτή ήταν ομόφωνη και μάλιστα υπερψηφίστηκε από όλους τουςπεριφερειακούς συμβούλους του νησιού μας. Συμπολίτευσης καιαντιπολίτευσης.Καίτοι δεν είναι εύκολο να κατακρίνει κανείς μια ομόφωνη απόφαση, εντούτοιςη αιτιολογία της επιδέχεται σοβαρή αντίκρουση. Η απόφαση αυτήαπασχόλησε πολλά μέλη του Δικηγορικού Συλλόγου και εμένα τον Πρόεδροπροσωπικά. Η άποψη των περισσοτέρων που ασχολούνται με το τροχαίοατύχημα είναι πως η αιτιολογία της απόφασης αυτής είναι πλημμελής καιελλειμματική σε πολλές από τις παραδοχές της. Με αυτήν δαιμονοποιείται ηταχύτητα χωρίς κατά την άποψή μου, ουσιαστική έρευνα των αιτιών πουοδήγησαν στα σοβαρότερα τροχαία ατυχήματα του νησιού μας. Μάλιστα, ανλάβει κανείς υπόψη του ότι πολλά από τα θανατηφόρα ατυχήματα έλαβανχώρα σε αστικό δίκτυο, ανατρέπονται βασικά δεδομένα στα οποία η απόφασηαυτή στηρίχθηκε. Η μείωση της ταχύτητας δεν αποτελεί λύση πανάκεια. Δενμπορεί να είναι το γιατρικό όλης της παθογένειας των Ελληνικών δρόμων.Είναι φαινόμενο που πρέπει να παταχθεί αλλά με ορθολογισμό και μεσταθερούς και ουσιαστικούς ελέγχους. Πρέπει να εξετάσουμε ένα προς ένα τασημεία όπου έλαβαν χώρα ατυχήματα και να υποδείξουμε λύσεις κατάπερίπτωση. Είναι παράλογο να επιβάλλουμε γενικές απαγορεύσεις, διότι έτσιξεφεύγουμε από το αναγκαίο μέτρο και χάνουμε την ουσία των πραγμάτων.Παρεμβαίνουμε χωρίς να πείθουμε τους χρήστες της οδού για τηναναγκαιότητα της παρέμβασής μας. Σε κάθε επιμέρους ατύχημα πρέπει ναεξετάσουμε τον αιτιώδη σύνδεσμο μεταξύ αιτίας και αποτελέσματος και έτσι νανομοθετήσουμε. Διαφορετικά επιχειρούμε αλόγιστα, παραβλέποντας ότι σεόλα τα ατυχήματα που είχαν ως αιτία την ταχύτητα, υπήρξε υπέρβαση τουανώτατου επιτρεπόμενου ορίου αυτής από τον οδηγό. Άρα ακόμη και σταατυχήματα ταχύτητας, υπήρχε σήμανση με χαμηλό όριο ταχύτητας, το οποίο οοδηγός υπερέβη.Στο σώμα της επίμαχης απόφασης αναφέρεται ότι ελήφθη η άποψη τωνφορέων, οι οποίοι υπέδειξαν τα επικίνδυνα σημεία της οδού και ανέφεραν όλατα προβλήματα του δικτύου. Όμως δεν υπήρξε καμιά συναίνεση στην μείωσητων ορίων ταχύτητας. Ο νόμιμος εκπρόσωπος του ΚΤΕΛ, ο εκπρόσωπος τωνταξί, των εταιρειών οδικής βοήθειας, όλοι διαφώνησαν με αυτό το όριο. Άρακαμιά συναίνεση αυτών των φορέων δεν υπάρχει. Και εδώ θα πρέπει ναεκφράσω ένα ουσιαστικό παράπονο, στο μέτρο που δεν ζητήθηκε η άποψητου Δικηγορικού Συλλόγου Κω, όπου τα μέλη του εμπλέκονται σε όλα, μα όλατα τροχαία ατυχήματα. Από το πιο μικρό μέχρι το θανατηφόρο.Μια βασική παραδοχή της απόφασης επί της οποίας στηρίχθηκε ηαπόλυτη ρύθμιση των 50 χιλιομέτρων ανά ώρα, σε όλο το μήκος και πλάτοςτης, είναι τα πολλά τροχαία ατυχήματα, τα οποία κατά το σκεπτικό τηςαπόφασης, αποδεικνύουν την επισφάλεια και την επικινδυνότητα της οδού.Όμως μια τέτοια γενική παραδοχή, χωρίς την επιμέρους αξιολόγηση ενόςεκάστου τροχαίου ατυχήματος, δεν μπορεί να οδηγήσει σε ασφαλήσυμπεράσματα. Για παράδειγμα στα θανατηφόρα ατυχήματα που οφείλονταιστην μέθη των οδηγών, δεν φταίει η ταχύτητα, αλλά η μέθη. Στην οδήγησηυπό την επήρεια ουσιών ή αλκοόλ, λύση είναι ο έλεγχος με συνεργεία τηςτροχαίας. Δεν υπάρχει κάτι άλλο. Αν πράγματι φταίει μόνο η ταχύτητα καιαυτό είναι διαπιστωμένο από την ανάλυση των επιμέρους θανατηφόρωντροχαίων και την αιτιολογημένη γνωμάτευση των ειδικών, τότε ναπεριορίσουμε την ταχύτητα σε αυτά. Στις μεγάλες ευθείες, όπως αυτές στοΣ.Μ. Σκλαβενίτη, στην ευθεία από την Λίμνη Πυλίου μέχρι τον κόμβοΜαστιχαρίου, στην μεγάλη ευθεία του Μαστιχαρίου ή της Καρδάμαινας, στιςμεγάλες ευθείες τις Κεφάλου, που δεν έγινε ποτέ τροχαίο ή που έγινε απόαιτία άσχετη με την ταχύτητα, γιατί να περιορίσουμε το όριο; Αν το ατύχημαέγινε καθ’ υπέρβαση του ορίου ταχύτητας, τότε γιατί να το μειώσουμε; Τότε θαπρέπει να επιστρατεύσουμε άλλες λύσεις. Τότε το μοναδικό αντίδοτο είναι ησυνεχής και αδιάλειπτη επίβλεψη των οδών από την τροχαία.Μια δεύτερη παραδοχή της απόφασης είναι ότι η μείωση των 50χιλιομέτρων δεν θα επηρεάσει σημαντικά, έως καθόλου, τους επιθυμητούςχρόνους της κάθε διαδρομής, ιδίως κατά την τουριστική περίοδο. Η παραδοχήαυτή είναι αντιφατική, διότι αν προτάσσουμε την ασφάλεια, ο χρόνος τηςδιαδρομής είναι μη υπολογίσιμο μέγεθος. Αν η αιτία των θανατηφόρωνατυχημάτων αποδίδεται στην ταχύτητα, τότε πράγματι να την μειώσουμεακόμη περισσότερο. Αλλά και πάλι θα πρέπει να εξετάσουμε την περίπτωση οπεριορισμός να γίνει μόνο στα επικίνδυνα σημεία, τα οποία φυσικά ναχαρακτηρίζονται ως τέτοια, με βάση τα στατιστικά μεγέθη των τροχαίων και τηνμορφολογία του σημείου και όχι με βάση μια αόριστη πιθανολόγηση.Τρίτη παραδοχή της απόφασης είναι η ανεπάρκεια της οδού σε υψηλέςταχύτητες. Αυτό είναι αλήθεια, αλλά θα πρέπει να προσδιοριστεί ποιεςθεωρούνται υψηλές ταχύτητες. Και μάλιστα, ανάλογα με την φύση και τοσημείο της οδού. Γενικόλογες κουβέντες για υψηλές ταχύτητες χωρίςπραγματικά μεγέθη, δεν έχουν θέση σε αποφάσεις που εδράζονται σε μελέτεςειδικών. Για παράδειγμα αν ορίσουμε το όριο στα 70 χιλιόμετρα ανά ώρα,είναι υψηλή ταχύτητα ή όχι; Και φυσικά, κάποιοι θα πρέπει να απολογηθούνγιατί το νησί, έχει τόσο ανεπαρκές δίκτυο σήμερα.Τέταρτη παραδοχή που οδήγησε στην μείωση του ορίου, είναι τοσυμπέρασμα ότι στους κόμβους Μαρμαρίου, Μαστιχαρίου, Τιγκακίου καιΠυλίου, παρατηρούνται υψηλές ταχύτητες και παραβιάσεις στοπ. Μα αυτόςδεν είναι λόγος να περιορίσεις την ταχύτητα σε όλο το επαρχιακό δίκτυο. Ανπαρατηρείται κυκλοφοριακή συμφόρηση στα σημεία αυτά, με ποια λογικήπεριορίζεις το όριο στα υπόλοιπα σημεία της οδού, πριν και μετά τουςπαραπάνω κόμβους;Πέμπτη παραδοχή που οδήγησε στην μείωση του ορίου, είναι τοσυμπέρασμα ότι στις ευθείες προς Καρδάμαινα και Κέφαλο, υπάρχειαλληλουχία διαδοχικών ευθύγραμμων τμημάτων με καμπύλα τμήματα, σεμικρές αποστάσεις μεταξύ τους και επικίνδυνες έξοδοι με κακή ορατότητα. Γιαόσους κινούνται καθημερινά στην οδό προς Καρδάμαινα, τα καμπύλα τμήματαείναι σε τρία μόνο σημεία και χωρίς να περιορίζεται η ορατότητα. Εξάλλουακόμη και αν υπάρχουν σημεία με εξόδους ιδιοκτησιών ή παρόδιων οδών, αςπεριοριστεί η ταχύτητα μόνο σε αυτά τα σημεία με ειδική σήμανση. Στηνευθεία της Κεφάλου, καμιά έξοδος προς τα ξενοδοχεία δεν μπορεί ναδικαιολογήσει τέτοια γενική μείωση του ορίου ταχύτητας, αφού οι ευθείες είναιτεράστιες σε σχέση με το σύνολο του δικτύου και η ορατότητα απεριόριστη.Τέλος έχει ιδιαίτερη σημασία η ακροτελεύτια παρατήρηση με την οποία ηαπόφαση συμπυκνώνει όλα της τα συμπεράσματα. «Η μείωση των ορίωνταχύτητας θα οδηγήσει σε μείωση στον αριθμό και κυρίως μείωση παθόντωνκαι θυμάτων, αλλά απαιτεί την εφαρμογή του ορίου ειδικά από τους μόνιμουςκατοίκους και ακόμη περισσότερο από τους επαγγελματίες οδηγούς». Δηλαδήακόμη και η μείωση του ορίου ταχύτητας σε 50 χιλιόμετρα ανά ώρα, δεν θαεκμηδενίσει, απλά θα μειώσει τους θανάτους. Με άλλα λόγια όπως και ανρυθμίσουμε το όριο ταχύτητας, οι θάνατοι θα έρθουν μοιραία. Και φυσικά ηευθύτατη στοχοποίηση των μόνιμων κατοίκων και ιδίως των επαγγελματιώντου νησιού είναι αστοιχείωτη, αφού στατιστικά η πλειοψηφία των ατυχημάτωνπροκλήθηκε από παραθεριστές και εποχιακά εργαζόμενους, δηλαδήπροσωρινά κατοίκους Κω.Θεωρώ λοιπόν ότι καμιά από τις επιμέρους παραδοχές της απόφασης, δενμπορούν να δικαιολογήσουν τέτοια γενίκευση. Οι γενικεύσεις είναι επικίνδυνεςδιότι εξομοιώνουν ανόμοιες καταστάσεις και αναιρούν τον χαρακτήρα τηςσπουδαιότητας που πρέπει να αποδίδουμε σε κάποια ιδιαίτερα σημεία τηςοδού. Φυσικά και πρέπει να αντιμετωπίσουμε το Επαρχιακό μας δίκτυο ωςανεπαρκές, αλλά την ίδια στιγμή, να μην αναιρέσουμε τον χαρακτήρα του.Υπάρχουν θανατηφόρα ατυχήματα με αιτία την ταχύτητα. Υπάρχουν όμωςπολλά με αιτία την μέθη. Υπάρχουν αρκετά με αιτία την κακή σχεδίαση καιπλημμελή συντήρηση της οδού. Άλλα με αιτία τον ανεπαρκή φωτισμό και τηνκακή ποιότητα του οδοστρώματος. Άλλα με αιτία την κακή συντήρηση τωνοχημάτων. Τα περισσότερα με την παραβίαση του στοπ. Όχι με την ταχύτητα.Η συντριπτική πλειοψηφία των ατυχημάτων οφείλεται στην παραβίαση τουΣΤΟΠ. Χρειάζεται λοιπόν μελέτη ενός εκάστου ατυχήματος και η εξαγωγήσυμπερασμάτων από το καθένα από αυτά να γίνεται αιτία προβληματισμούκαι διδαχής. Απαιτείται μελέτη ενός εκάστου σημείου της Επαρχιακής, ωςπρος την σχεδίαση της οδού, ως προς την κατάσταση του οδοστρώματος, ωςπρος την κλίση κάθε επιμέρους στροφής, ως προς τις ανωφέρειες και τιςκατωφέρειες, ως προς την ορατότητα των οδηγών σε καμπυλωτές οδεύσεις.Δεν αρκεί μόνο η διαπίστωση των πολλών εξόδων από παρόδιες ιδιοκτησίεςκαι καταστήματα ή κόμβους. Η μείωση της ταχύτητας σε τόσο μικρά μεγέθη,ως το αντίδοτο στα ατυχήματα, είναι στρουθοκαμηλισμός. Ιδίως όταν όλοιγνωρίζουμε πως τα σύγχρονα οχήματα έχουν υπέροχα συστήματα πέδησης,όπως το ABS. Όταν τα σύγχρονα ελαστικά λειτουργούν ασφαλέστατα, εφόσοντηρούνται οι προδιαγραφές των κατασκευαστών τους και χρησιμοποιούνται σεκατάλληλο ασφαλτόστρωμα. Όταν οι υπολογιστές που ελέγχουν τηνλειτουργία των οχημάτων, έχουν επιφέρει επανάσταση στην κίνησή τους. Καιεπιτέλους ας μελετηθεί σε βάθος η κίνηση των τετράτροχων μοτοσικλετών καιτα υπεράριθμα θανατηφόρα από αυτές.Συντάσσομαι λοιπόν ευθαρσώς με όλους τους επαγγελματίες και τηνσυντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων της Κω, οι οποίοι θεωρούν ότι η αιτίατου κακού για τα θανατηφόρα και όλα τα ατυχήματα είναι το κακό δίκτυο και οιπενιχροί έλεγχοι. Θυμίζω σε όσους ξεχνούν εύκολα, ότι το σημείο της στροφήςτου Πελαργού «έφαγε» πολύ κόσμο. Η επιτυχής παρέμβαση των τότεδιοικούντων οδήγησε στον μηδενισμό των ατυχημάτων στο σημείο αυτό. Και ολόγος δεν είναι, απλά μια πινακίδα μείωσης της ταχύτητας. Αυτή υπήρχε καιπριν. Θυμίζω ότι το όριο ταχύτητας στον Πελαργό, πριν την παρέμβαση, ήταν50 χιλιόμετρα την ώρα. Και όμως σκοτώθηκαν τόσοι άνθρωποι με αυτόακριβώς το όριο ταχύτητας ! Η λύση λοιπόν ήταν η παρέμβαση. Πριν τηνπαρέμβαση και παρά το χαμηλό όριο, όλα αποδίδονταν στην ταχύτητα.Παράβλεπαν όλοι οι ιθύνοντες, ότι αυτός που έτρεχε στην στροφή τουΠελαργού, έτρεχε και στην προηγούμενη στροφή. Έτρεχε και στην προ-προηγούμενη. Δεν έπεφτε όμως έξω σε αυτές. Έπεφτε στον Πελαργό.Χάθηκαν πολλοί άνθρωποι μέχρι να αποδοθούν τα αίτια στην ανάποδη κλίσητης οδού και να γίνει η παρέμβαση. Θρηνήσαμε πολλά θύματα μέχρι νααποδεχθούμε, ότι η αιτία του κακού δεν ήταν η ταχύτητα, Η αιτία ήταν η κακήσχεδίαση της οδού. Και δυστυχώς τέτοιες αξιολογήσεις, περί ορθών κλίσεωνστις στροφές, περί ποιότητας οδοστρώματος, περί ή άλλα αίτια πουανάγονται στην μορφολογία της οδού, δεν αναφέρονται στην επίμαχηαπόφαση. Ουδόλως απασχόλησαν τους εισηγητές και τους συμβούλους. Καιεπιτέλους ας μην χρησιμοποιούμε την ταχύτητα ως άλλοθι για τις παθογένειεςτου οδικού μας δικτύου και τις δικές μας ευθύνες.Σήμερα λοιπόν θεωρώ ότι έχω χρέος να εκφράσω δημόσια την διαφωνία μουγια την παραπάνω απόφαση. Πιστεύω ότι δεν μελετήθηκαν επισταμέναπολλοί παράμετροι, καθοριστικοί για την επιβολή τέτοιου ορίου. Δεναξιολογήθηκαν πολλά γενετικά στοιχεία της ασφάλειας, που η επιστήμη και οικανόνες της οδοποιίας επιβάλλουν. Πιστεύω ότι η ταχύτητα των 90χιλιομέτρων ανά ώρα σε πολλά σημεία του επαρχιακού δικτύου είναιενδεδειγμένη. Σε όλες τις μεγάλες ευθείες του δικτύου. Σε άλλα σημεία το όριομπορεί να είναι αυτό των 70 χιλιομέτρων την ώρα. Είναι αυτονόητο ότι θαπρέπει στα σημεία κόμβων να περιορίζεται. Φυσικά και πρέπει στιςκατοικημένες περιοχές, όπως μέσα στον οικισμό Ζηπαρίου το όριο να είναιαυτό των αστικών περιοχών. Όμως ο περιορισμός του ορίου ταχύτητας θαπρέπει να είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας. Ο περιορισμός πρέπει ναυποστηρίζεται από κυκλοφοριακές λογικές και όχι να φτάνει στο σημείο νααναιρεί τον επαρχιακό χαρακτήρα του δικτύου μας. Διότι αυτό γίνεται. Ηεπαρχιακή μας οδός μετατρέπεται σε μια αστική, όπως όλοι οι οδοί μέσα στηνπόλη της Κω. Και αυτό κατά την ταπεινή μου άποψη δεν συνιστά μελετημένηκυκλοφοριακή ρύθμιση.Κως 14 Αυγούστου 2024Ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου ΚωΜανώλης Χατζηάμαλλος